Blog

foto: Ansje Visser. www.ansvisser.nl

Katinka (59 jaar) staat vol in het leven met een drukke baan als wijkregisseur bij een woningbouwcorporatie en een fijn sociaal leven, tot een bedrijfsongeluk in 2016 haar leven verandert. Katinka valt van een podium en komt op haar hoofd terecht met als gevolg een zware hersenschudding. Helaas herstelt zij daar niet volledig van en houdt er niet-aangeboren hersenletsel (NAH) aan over.  Het is het begin van een ander leven.

Katinka: ,,Ik heb na het afronden van mijn studie altijd gewerkt, tot het bedrijfsongeval. Het  hersenletsel dat daardoor ontstond maakte dat het uiteindelijk niet meer mogelijk was om betaald te werken.  Ik ben door een heel proces gegaan, maar kan tegenwoordig zeggen: “Ik ben met een soort vervroegd pensioen!”

Niet aangeboren hersenletsel

Katinka: “De datum 8 september 2016 staat voor altijd in mijn geheugen gegrift. De dag dat de val mijn leven verandert. Ik zat samen met een collega in het bedrijfsrestaurant; wij zaten op een verhoging.  Ik was mij er al lang van bewust dat deze verhoging wel eens voor ongelukken zou kunnen zorgen. Ik was lid van de OR en wij hebben regelmatig aangekaart dat die verhoging verwijderd moest worden. En dan val ik nota bene zelf van dat podium. Ondanks dat ik er altijd op lette om niet te dicht bij de rand te zitten, gebeurde het toch. Ik verschoof mijn stoel en ik gleed met stoel en al van de verhoging af. Ik ben op de rechterkant van mijn hoofd gevallen en had een flinke hersenschudding.

Ik ging er uiteraard vanuit dat ik volledig zou herstellen.  Ik ben onder meer een revalidatieprogramma gaan volgen en kreeg behandelingen bij de fysiotherapeut. En ik begon met een uurtje per week het werken  op te bouwen.  Ik kan je vertellen dat ik na zo’n uurtje werken op was en de rest van de dag nodig had om te herstellen.  Ondertussen had ik van mijn behandelend neuroloog gehoord dat ik PCS heb. PCS staat voor Postcommotioneel Syndroom. Wanneer klachten van een hersenschudding langer dan drie maanden aanhouden, wordt  gesproken van PCS. Heftig om dit te horen. Ik had nog altijd hoop op een volledig herstel, hooguit dat dat wat langer zou duren, ik bleef daardoor mijn re-integratie opbouwen. Na tien maanden ben ik beter gemeld. Op mijn werk was een reorganisatie gaande en in overleg met mijn werkgever heb ik aangegeven meegenomen te willen worden in het sociaal plan, omdat mijn functie verdween. Op dat moment dacht ik oprecht nog dat alles goed zou komen: ik zou volledig herstellen en in een nieuwe baan terecht komen.

Ruim 1,5 jaar na mijn val,  in maart 2018, startte ik met een nieuwe baan als wijkconsulent. Ik ging wederom bij een woningcorporatie werken.  Om een lang verhaal kort te maken, ik had net een vast contract toen ik een hernia kreeg. Ik ben helemaal ingestort en kon niet meer werken. De hoop op herstel viel weg, ik moest onder ogen zien dat dat geen haalbare zaak meer zou zijn.  Na een jaar ziektewet ben ik bij een arbeidsdeskundige terecht gekomen en hebben we een plan gemaakt voor mijn tweede jaar ziektewet. Mijn toenmalige werkgever heeft er samen met mij alles aan gedaan om mij toch daar te laten blijven werken. Ik heb een re-integratieprogramma bij de Boogh gevolgd. De Boogh is gevestigd in Utrecht en is gespecialiseerd in het behandelen, begeleiden en re-integreren van mensen met een hersenaandoening. Ik heb diverse therapieën gevolgd zoals fysio,- en ergotherapie en EMDR. Uiteindelijk concludeerde de neuropsycholoog dat ik afscheid moest gaan nemen van mijn oude leven, waarin werken zo’n centrale rol speelde. Ik moest mijn nieuwe leven zonder betaald werk gaan verwelkomen. Ik heb niet aangeboren hersenletsel (NAH) ontwikkeld”.

Een pittige tijd breekt aan voor Katinka, waarin zij met zichzelf aan de slag gaat om te accepteren dat haar leven veranderd is.

Proefondervindelijke ervaren

Katinka: ,,Naast dat werken niet meer ging, merkte ik ook in mijn privéleven gevolgen van NAH. Ik kan weinig prikkels verdragen, ik raak dan overprikkeld. Ik kan mij nog goed herinneren dat ik met mijn partner naar Parijs ging drie jaar geleden. Ik kon de indrukken niet meer verwerken en midden in een drukke metro ben ik in huilen uitgebarsten. Voor mij een moment om te beseffen dat een drukke stad bezoeken stress geeft en teveel is voor mijn hoofd. Weer iets wat ik moest afsluiten op zoek naar een manier die wel past. 

Ook op andere fronten moest ik bijstellen. Ik ging bijvoorbeeld graag uit eten maar in een restaurant zitten, maar met muziek op de achtergrond en andere mensen die druk in gesprek zijn is dit voor mij niet meer mogelijk. Je moet je voorstellen dat alle geluiden zonder filter bij mij binnen komen. Ik kan niets uitschakelen. Na zo’n avond ben ik compleet overprikkeld en moet ik bijkomen. Zo ervaar ik proefondervindelijk wat wel kan en wat niet en dat gaat met vallen en opstaan. Soms kies ik er bewust voor om iets uit te proberen en te zien hoe ik er op reageer en soms calculeer ik in dat ik bij een gelegenheid over mijn grenzen ga en dan dagen moet bijkomen. 

,,Helaas heeft het mij vriendschappen gekost. Niet iedereen begrijpt wat mij overkomen is. Aan de buitenkant zie je niks. Als ik er net zo uit zou zien zoals ik mij van binnen voel, dan lag ik in stukjes uit elkaar. Gelukkig begrijpt mijn partner heel goed wat er met mij aan de hand is. Hij is ook mijn mantelzorger en met liefde vervult hij deze functie. Hij doet boodschappen, want in een drukke winkel, waar ik moet kiezen uit zoveel producten, verlies ik het overzicht. Dat kost mij veel energie. Ook moet hij mij regelmatig ergens heen brengen. Korte ritten in de auto kan ik aan, lange ritten zijn teveel. Daarnaast heb ik veel steun aan mijn familie en een paar goede vriendinnen. Ik leidde een heel zelfstandig leven. Nu ben ik voor sommige dingen afhankelijk van mijn omgeving en ook dat doet wat met mij.”

 Het proces van accepteren

,,Ik kom langzamerhand in een fase dat ik aan de slag kan gaan met het accepteren. De afgelopen jaren hebben veel in het teken gestaan van een juridische zaak tegen de werkgever waar het ongeluk  gebeurd is. Ik heb een schadeclaim ingediend en uiteindelijk zijn we tot een schikking gekomen.  Dat heeft nog wel wat voeten in aarde gehad. Ik heb namelijk al ruim dertig jaar last van restless legs en ik weet sinds negen jaar dat ik lipoedeem heb. De verzekeraar van mijn oude werkgever heeft geprobeerd het daar op af te schuiven. De restless legs zouden de oorzaak zijn van mijn huidige klachten.  Klinkklare onzin!  Gelukkig is men daar niet in meegegaan. Het ongeluk heeft financiële consequenties voor mij: verlies van inkomsten en een verminderde pensioenopbouw. Daarnaast heb ik last van oog fixatie disparatie, een oogafwijking waarbij met de ogen zelf (vaak) niets mis is. Hierdoor werken de ogen niet goed samen. Ik draag hiervoor een aangepaste bril.  En dan is de emotionele schade nog niet eens meegenomen.

Ik heb voor mijzelf besloten om een jaar vooral aan mijzelf te werken, te verwerken wat er gebeurd is, te zoeken naar een nieuw evenwicht in mijn huidige leven en van daaruit bekijken wat ik nog wel kan doen aan eventueel vrijwilligerswerk of hobby’s. Wat is de balans tussen inspanning en ontspanning? Waar moet ik op de rem trappen en waar kan ik eventueel wat extra gas geven. Dit is een constant proces waarbij ik ondersteuning van een ergotherapeut heb gehad. De afgelopen jaren zijn deze zaken ook aan de orde geweest, veel heeft echter in het teken van leven en overleven gestaan.

Eigen regie

,,Ik vul mijn dagen met onder andere gedichten schrijven. Ik ontdekte een jaar geleden dat ik gedichten kon schrijven. Ze floepen er als het ware zo uit. Het is voor mij een middel om te verwerken. Als ik de gedichten teruglees, herken ik mijn proces. Daarnaast brei ik graag. In het begin kon ik alleen eenvoudige patronen breien, tegenwoordig kan ik iets ingewikkeldere breiwerken aan. Ik deel deze met lotgenoten via een besloten facebookgroep. Ook fiets ik graag.  Fietsen is een van de weinige dingen waarin ik zelf de regie kan houden en daardoor is het voor mij zo belangrijk.

Mijn week is verder gevuld met diverse therapieën en ik besteed aandacht aan voeding en beweging. Mijn lipoedeem vraagt ook de nodige aandacht. Door alles wat ik meegemaakt heb, heb ik daar de afgelopen jaren minder aandacht aan besteed.

Gelukkig ben ik een positief mens en heb ik er alle vertrouwen in dat ik goed door het proces van accepteren heen kom. Door dit alles heb ik zowel mijzelf als ook anderen om mij heen beter leren kennen.  Er zijn mensen verdwenen uit mijn leven, ik heb echter ook nieuwe mensen mogen leren kennen."

Voor anderen

,,Tegen anderen zou ik dan ook willen zeggen: Vertrouw altijd op jezelf, dat geeft veerkracht. Heb vertrouwen in je eigen gevoel. Die klopt bijna altijd. Richt je op dat wat nog wel kan, dat geeft energie.”

Met dank aan Katinka Kahlman voor haar openharigheid.

MENSEN MET LEF

Dit levensverhaal is een onderdeel van een serie verhalen waar ik mensen interview over hun proces, hun weg die zij gaan en zijn gegaan na het ontstaan van chronische aandoeningen.  Welke krachten zijn zij in zichzelf tegengekomen? Waar liepen zij tegen aan? Een serie portretten van mensen met LEF! Lef om het leven een positieve wending te geven ondanks of misschien wel dankzij de beperking die op hun pad gekomen is.

Het is mijn missie om aandacht te vragen voor onzichtbaar verdriet, voor levend verlies.